Bếp sử dụng năng lượng mặt trời giúp giảm ô nhiễm không khí độc hại trong nhà

Ngày 27 tháng 8 năm 2013 – Trong khi nghiên cứu về biến đổi khí hậu ở dãy Himalaya, Catlin Powers , SM’11, một ứng viên tiến sĩ của Trường Y tế Công cộng (HSPH) Harvard về sức khỏe môi trường, đã bị thu hút khi một gia đình hỏi cô tại sao các nhà khoa học lại nghiên cứu ô nhiễm không khí ngoài trời mà không nghiên cứu tình trạng ô nhiễm không khí trong nhà.

Câu hỏi đó khiến Powers phải đo chất lượng không khí bên trong ngôi nhà của gia đình, cô thấy rằng không khí ô nhiễm hơn 10 lần so với không khí ngoài trời ở Bắc Kinh. Sau đó, cô biết được hơn nửa triệu người chết mỗi năm ở Trung Quốc do khói độc từ bếp gia đình dùng để nấu ăn và sưởi ấm.

Powers đã làm việc với các cộng đồng ở nông thôn và những người khác để khám phá các nguồn nhiên liệu thay thế cho việc nấu nướng tại nhà. Kết quả là SolSource, một chiếc bếp điện từ mặt trời di động, không tốn nhiên liệu và khí thải có thể nướng, hấp, luộc hoặc chiên đã ra đời. Thiết bị này không chỉ giúp giảm ô nhiễm không khí trong nhà mà còn tạo ra một lượng lớn năng lượng vượt quá mức cần thiết cho việc nấu nướng. Hiện nay, Powers và các đồng nghiệp của cô tại One Earth Designs do cô đồng sáng lập đang nghiên cứu khai thác nguồn năng lượng bổ sung đó cho điện, sưởi ấm gia đình, lọc nước và xử lý chất thải.

Trong tương lai, con người cần nhiều thiết bị sử dụng năng lượng Mặt trời (nói riêng) và năng lượng sạch (nói chung) hơn nữa để bảo vệ tốt hơn môi trường Trái đất cũng như cuộc sống và sức khỏe của chính con người. Trên thực tế, đã có rất nhiều nghiên cứu được tiến hành chứng minh rằng kiểu nấu ăn truyền thống (sử dụng hỗn hợp gỗ, cỏ khô hoặc phân bò) dẫn đến một lượng lớn muội carbon, gây nguy hiểm khi hấp thụ vào khí quyển. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các hạt vật chất và khí có trong khói bếp có thể dẫn đến viêm phổi, bệnh hô hấp mãn tính, bệnh tim, nhẹ cân, lao và các bệnh khác. Trên toàn cầu, ước tính khoảng 49% số ca tử vong do sử dụng nhiên liệu rắn trong gia đình là các trường hợp viêm phổi ở trẻ em dưới 5 tuổi.

Nấu ăn bằng năng lượng mặt trời là gì?

Nấu ăn bằng năng lượng mặt trời là một phương pháp chế biến thực phẩm sử dụng năng lượng miễn phí từ mặt trời làm nguồn nhiên liệu. Nấu ăn bằng năng lượng mặt trời ngày càng trở nên phổ biến trên toàn cầu – và có lý do chính đáng. Những lợi ích của việc nấu ăn bằng năng lượng mặt trời là rất nhiều, và những nhược điểm là rất ít. Dưới đây là 5 lợi ích của việc nấu ăn bằng năng lượng mặt trời.

Lợi ích của nấu ăn bằng năng lượng mặt trời

• Kinh tế: Năng lượng đến từ mặt trời là miễn phí và vô tận. Không cần phải mua nhiên liệu vẫn có thể thực hiện việc nấu nướng với lượng đồ ăn lớn.
• Thân thiện môi trường: Tất cả chúng ta đều phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu hóa thạch có hạn của trái đất. Và những khu rừng đang dần bị cạn kiệt để lấy củi. Nấu ăn với ánh nắng mặt trời làm giảm sự phụ thuộc vào các nguồn tài nguyên này. Đốt củi, than củi, nhiên liệu hóa thạch và các loại nhiên liệu khác góp phần làm gia tăng ô nhiễm không khí toàn cầu. Vì không có lửa nên không có ô nhiễm không khí. Bởi vì không có lửa, bếp năng lượng mặt trời có thể được sử dụng ở những khu vực  nhạy cảm để ngăn cản nguy cơ cháy.
• An toàn cho Sức khỏe: Việc sử dụng bếp năng lượng mặt trời không chỉ làm giảm ô nhiễm không khí bên ngoài trời mà còn giảm ô nhiễm không khí trong nhà. Khói từ lửa nấu ăn gây kích ứng và làm tổn thương phổi và mắt. Với bếp năng lượng mặt trời, lửa nấu nướng hơn và khói được giảm thiểu, sức khỏe của phụ nữ và trẻ em trên toàn cầu được cải thiện. Ở các nước đang phát triển, phụ nữ và trẻ em phải đi tìm kiếm vật liệu đốt, họ có thể phải đi vào rừng sâu và điều này là một mối nguy hiểm khi họ tiếp xúc với động vật hoang dã. Bếp năng lượng mặt trời không yêu cầu vấn đề trên. Nước không an toàn là nguyên nhân của 80% số ca bệnh tật và tử vong ở các nước đang phát triển. Hàng triệu người chết mỗi năm vì những căn bệnh đó. Nước có thể dễ dàng được thanh trùng trong bếp năng lượng mặt trời , vì nước không cần đun sôi để diệt khuẩn. Làm nóng nước đến 150 độ C (65 độ C) sẽ thanh trùng nó và làm cho nó an toàn để uống. Thực phẩm có thể được thanh trùng ở 180 độ (82 độ C). Một thiết bị đơn giản, rẻ tiền được gọi là WAPI ( WA ter P asteurization I ndicator) có thể được sử dụng để xác định khi nào nước là an toàn.
• Sự tiện lợi, dễ dàng: Nấu ăn bằng bếp năng lượng mặt trời rất dễ dàng. Thức ăn chín chậm (giống như nồi nấu chậm), do đó không cần phải theo dõi liên tục.  Bếp năng lượng mặt trời có thể nướng, luộc, hấp hoặc rang. Hầu hết các bếp năng lượng mặt trời đạt và duy trì nhiệt độ từ 250 độ đến 350 độ, đủ nóng để nấu ăn. Bếp dạng parabol đạt nhiệt độ cực cao có thể chiên, nướng. Việc giữ nhiệt được điều chỉnh chỉ yêu cầu giữ cho nồi tập trung vào ánh nắng mặt trời. Nấu ăn bằng năng lượng mặt trời nói chung cần ít nước hơn để nấu vì nước không đun sôi lấy đi các chất dinh dưỡng quý giá trong đó. Bếp năng lượng mặt trời có tính di động nên có thể mang đi hầu hết mọi nơi – cắm trại, chèo thuyền, đi biển, dã ngoại. Chúng có thể được sử dụng ở bất cứ nơi nào cần. Bếp năng lượng mặt trời đã được sử dụng trên các đỉnh núi, trên thuyền buồm.

Nhược điểm của bếp năng lượng mặt trời

Có một số nhược điểm đối với nấu ăn bằng năng lượng mặt trời. Tất nhiên, nhược điểm chính là phải có mặt trời. Chế độ nấu ăn bằng năng lượng mặt trời không hoạt động vào ban đêm, những ngày nhiều mây, hoặc những ngày mưa.

Nhiệt độ đạt được của bếp năng lượng mặt trời phụ thuộc vào lượng vật liệu cách nhiệt trong lò. Gió lớn không chỉ ảnh hưởng đến nhiệt độ của lò mà còn có thể gây ra các vấn đề về sự ổn định. Vùng khí hậu phía Bắc sẽ có thời gian ban ngày ngắn hơn để nấu ăn.